Het boeiende landschap en de flora van Tenerife.
De bijzondere flora en het ecosysteem van Tenerife is verrassend divers gezien het landschap, het weer en het kleine oppervlak van het eiland.
deteiding.nl
Algemeen, ecosystemen tenerife.
Er zijn door de orografie↗ van het eiland 6 verschillende ecosystemen te onderscheiden op Tenerife↗. Het eiland kent veel bergen die scherp omhoog rijzen en dat leidt tot een hele gevarieerde planten- en bomen wereld. Die hoogteverschillen zorgen voor verschillende microklimaten die elk hun eigen bomen- en plantenwereld kennen. De flora op het eiland is aan het einde van het tertiair↗ ontstaan uit de subtropische Europese flora. De orografie heeft gezorgd voor de diverse vegetatiezones, de droge xerofytische zone, het warme thermofiele bos, het vochtige bos, de Laurisilva subtropische bossen , de Cardonal-Tabaibal zones de Fayal-Brezal gebieden, de monocultuur van de dennenbossen, het ongenaakbare hooggebergte en de vrijwel onbegroeide Cañadas. Daarnaast speelt de geomorfologie↗ van het eiland bij een aantal landschappen een kleine tot overheersende rol zoals bij het Malpaís van Güímar. Via een andere pagina kunt u meer lezen over het ecosysteem dat in de zee rondom het eiland heerst.
Het hooggebergte.
De hoogst gelegen zone is hoger dan 2000 meter en dat is het hooggebergte↗ van Tenerife. Tijdens een rit naar de Cañadas en El Teide↗ kunt u waarnemen dat de bomengroei vrij plotseling op houdt, de boomgrens. Op, en boven die hoogte, kunnen extreme temperaturen en droogte voorkomen, zowel naar boven als naar beneden. De zonkracht kan er heel sterk zijn waardoor de begroeiing spaarzaam wordt. Het weer en klimaat daar is ongenaakbaar. De flora beperkt zich dan ook tot de witte Teide brem↗, het Teide viooltje↗ en enkele endemische soorten zoals de Tajinaste↗. Deze drie struiken zijn alle drie endemisch.
Cañadas.
Dit onherbergzame gebied wordt niet als een apart ecosysteem↗ beschouwd, maar de vegetatie, indien aanwezig, is daar zo anders dan alle andere ecosystemen dat we het gebied toch beschrijven. Het gebied wordt gekenmerkt door enorme rotspartijen, onbegroeide lava-velden van vroegere vulkanen op Tenerife↗ en grote zandvlakten met hier en daar wat spaarzame begroeiing en geïsoleerd liggende rotspartijen. Dat is altijd zo geweest. Nog nooit is de natuur in staat geweest om zich blijvend in de Cañadas te vestigen. Het bijzondere aan het gebied is dan ook dat de flora vrijwel ontbreekt.
De dennenbossen van Tenerife.
Beneden 2000 meter zijn de bergen bedekt met dennen↗ tot ongeveer 800 meter hoogte, afhankelijk van het heersende microklimaat dat op die plek heerst. De hoogte kan daardoor variëren van 600 tot 1000 meter. Deze bossen groeien overal in het Corona forrestal↗ en wordt het gebied van de Monteverde genoemd. De overheersende boomsoort in dit vrij monotone ecosysteem is de Canarische den die zowel in het zuiden als in het noorden de hellingen bedekken zonder dat er veel plaats is voor onderbegroeiing. In het grootste deel van de zone met dennenbossen kan gesproken worden over een flora met Climaxvegetatie↗. Bijna iedereen die op vakantie in de omgeving is kan deze bossen vanaf de wegen rondom het eiland zien liggen.
De Fayal-Brezal zone.
Tussen ongeveer 1000 en 1500 meter hoogte komt de Fayal-Brezal↗ zone voor en dat heeft een heel eigen ecosysteem waar op wisselende hoogten de boomheide kan overheersen . Hier zijn de wilde gagel (Myrica gale) en boomheide sterk aanwezig naast een wat lagere laag van zeer dicht groeiende struiklaag van pioniersplanten. Daaronder bevindt zich een moslaag en een laag met kruid-achtigen. Op de pagina over de flora staan daar enkele mooie voorbeelden van. Fayal-brezal zones zijn te vinden op plekken boven de subtropische laurierbossen↗ omdat het daar droger en kouder is dan in de laurierbossen. Daarboven groeien vaak alleen nog maar bossen van de Canarische den↗.
De Laurisilva bossen.
Op een beperkt aan plaatsen zijn is de Laurisilva, Ned: Laurierbossen↗ te vinden, dat zijn oeroude en vaak dichtgegroeide bossen. Deze unieke bossen en hun bijzondere ecosysteem waren tijdens het Tertiair overal rond de zuidkant van Europa en de Noordkant van Afrika aanwezig. Kenmerkend voor de flora is de samenleving met varens en hulst. Ergens in de loop van de prehistorie zijn ze door klimaat schommelingen vrijwel verdwenen. Madeira, de Azoren en Tenerife zijn nog de laatste plaatsen waar ze voorkomen door de invloeden van de passaat↗ winden en de Canarische stroom↗. Deze oerbossen komen op de noordelijke hellingen voor tussen een hoogte van 500 en 1000 meter. De beste locaties voor de Lauren Silva zijn het Anaga massief en het bosgebied boven Tacoronte.
De Thermofiele bossen.
Er is op het eiland een overgangsgebied dat gemiddeld op 200 begint en tot 600 meter hoog kan rijken. De Thermofiele↗ bossen die daar ontstaan zijn vrij warm en vochtig waardoor ze heel geschikt zijn voor de ontwikkeling van de Canarische palm↗, de Drakenbloedboom↗ en Jeneverbessen. De flora in deze zone heeft graag wat schaduw en verschijnt regelmatig langs de hellingen van de barranco´s waar de groeifactoren vaak goed zijn voor de ontwikkeling van deze bomen. Dit type natuur komt aan de noordelijke kant, met name in het Anaga gebergte↗, veel meer voor dan aan de zuidelijke kant van het eiland.
De Cardonal-Tabaibal zones.
De wat lastig te definiëren Cardonal-Tabaibal↗ zone kan voorkomen van zo´n 100 meter tot 700 meter hoogte. Hier komen soorten uit de flora voor die volledig aangepast zijn aan de omgevingsomstandigheden zoals een lage luchtvochtigheid, intense zonnestraling en hoge temperaturen. Het zijn doorgaans planten die over een lange tijd weinig behoefte hebben aan vocht en hitte goed kunnen verdragen. Het is bijzonder dat de meeste planten in deze zone een soort wit, wat dik water laten stromen. Deze droge en hete zones komen in relatief smalle kustzones voor aan de noordkant en in veel bredere stroken aan de zuidkant van het eiland. De vegetatie bestaat in hoofdzaak uit de Cardón↗ (Euphorbia Canariensis, de diverse Tabaibas en een groot aantal soorten endemische↗ planten.
De xerofytische zone.
In de xerofytische↗ zone, het gebied tussen de zee en de bossen, maar niet veel hoger dan 300 meter is het landschap door menselijk ingrijpen heel divers. Kale vlakten worden afgewisseld door kleine bosjes, hoog opgaande palmbomen, drakenbloedboom, kreupelhout en pioniersoorten↗ als de rode tabaiba↗ en de cardón. Daartussen komt kleinschalige landbouw voor waarin vaak een andere plant, de Bejeque↗ opduikt. Het zijn doorgaans planten die over een lange tijd weinig behoefte hebben aan vocht en hitte goed kunnen verdragen. Net zoals bij de Cardonal-Tabaibal zone is deze zone uitgestrekt in het zuiden en relatief smal aan de noordkant omdat daar de bergen dichter bij de zee oprijzen. Vanuit de vakantie oorden in het zuiden en westen van het eiland zijn deze zones landinwaarts te zien.
De Mal País gebieden.
Wellicht is dit de meest bekende landschapsvorm, al was het maar omdat een "malpaís" vaak met een naambordje of op een kaart als zodanig aangegeven is. De letterlijke vertaling ervan is "slecht land" en dat is het ook, maar hier wordt bedoeld dat het gebied voor geen enkele toepassing geschikt is. Deze gebieden worden gekenmerkt door stenen en rotsen van vulkanische uitbarstingen in een droge omgeving waarbij de vulkanische structuren nog goed zichtbaar zijn. Een tweede kenmerk is het vrijwel geheel ontbreken van vegetatie. Dit heeft geleid tot een arm en slecht ontwikkeld ecosysteem waarin slechts enkele dieren, zoals hagedissen, en een aantal pioniersoorten (zie boven) kunnen overleven. Het bekendste gebied in die vorm is wellicht het Mal Pais de Rasca↗ tussen Palm-Mar en Los Cristianos waar veel gewandeld wordt door toeristen die hun vakantie op Tenerife in deze omgeving doorbrengen.
De zee.
Aan het einde is er nog de zee die een eiland nu eenmaal altijd omringd met z´n eigen bijzondere ecosysteem. Daarover is een aparte pagina: Tenerife en de zee↗.
De invloed van de Cañadas en el Teide.
Op Tenerife is er een sterke invloed van de orografie en het hooggebergte op het weer, klimaat, de neerslaghoeveelheden en waar die vallen. De oorzaak daarvan is de stuwingsneerslag↗ die ontstaat doordat warm water op de oceaan aan de loefzijde van de berg verdampt. Die waterdamp wordt mee genomen door de overheersende passaat winden. Vervolgens komt die warme lucht op Tenerife bij de bergen en daardoor moet de lucht omhoog naar een zone waar het minder warm is. In koudere lucht neemt de luchtdruk af en koude lucht kan minder waterdamp bevatten en daardoor bereikt de warmere lucht het dauwpunt en gaat condenseren en zo ontstaat een wolk waaruit regen kan vallen. Dit heet een verzadigd-adiabatische proces↗.
Hoe meer de lucht stijgt hoe minder waterdamp er over is en tenslotte stijgt de lucht over de bergen en maakt aan de lijzijde een dalende beweging terwijl er minder vocht in de lucht zit.. Maar ook de temperatuur neemt tijdens die daling toe naarmate de lucht weer dichter bij zee komt. En dat heet een droog adiabatische proces↗. Op zeeniveau heerst dan een droge warme wind.
Bij en verzadigd-adiabatische proces daalt de temperatuur met minder dan 1 graad per 100 meter en bij een droog adiabatische proces is dat verschil precies 1 graad. Door dat mechanisme is de lucht aan de lijzijde op zeeniveau dus wat warmer dan aan de loefzijde.
Op de pagina over het klimaat en het weer op Tenerife↗ staat meer informatie over alles wat met het weer op het eiland te maken heeft.
Deel deze pagina.
Disclaimer.
De micro klimaten op Tenerife zorgen voor afwijkingen in deze zonering. Zo kan de begroeiing van Fayal-brezal zone of bebossing van dennen in schaduwrijke barranco´s voorkomen op hele andere hoogtes dan boven is omschreven.
Samenvatting.
Tenerife kent een grote diversiteit in vegetatie, een hele diverse en bijzondere flora en een topografie waardoor er een behoorlijk aantal verschillende vegetaties en ecosystemen te vinden zijn met een grote verscheidenheid aan bomen en planten waaronder vrij veel endemische soorten zoals de Tejinaste. De bijzondere natuur van Tenerife is verrassend divers gezien het kleine oppervlak van het eiland. Als u wandelingen in de natuur van Tenerife↗ wilt gaan maken kunt u al deze ecosystemen leren kennen waarbij het bijzonder is dat in het Anaga gebergte al deze landschap variëteiten bij elkaar te vinden zijn. In het natuurpark van Pinolere↗ zijn dennenbossen, thermofiele bossen en laurierbossen vlakbij elkaar te vinden. Tijdens de meeste wandelingen langs zee kunt u de xerofytische zone tegen komen en op grotere hoogte kunt u aan de zuidelijke hellingen de Cardonal-Tabaibal zones ontdekken. Fayal-brezal zones zijn veel moeilijker te bezichtigen, maar als u in een laurier bos wandelt is er iets boven de laurieropstand vaak een gebied met het ecosysteem van de Fayal-brezal flora te vinden. Bekende Mail País landschappen zijn het mal país van Güímar↗ en die van het eerder genoemde mal país van Palm-Mar.
Download de Vestzak reisgids over Tenerife.
Informatie over de flora en het landschap van Tenerife zoeken kan lastig zijn. Een kleine vestzak reisgids met QR codes is een handige oplossing om alle informatie altijd bij de hand te hebben. Ook de flora van het eiland staat daar in.